Wykład 14.12.2019 r. - „Uwaga, wysokie napięcie!”
Towarzyszy nam na każdym kroku i ciężko wyobrazić sobie życie bez niego. Jednocześnie, od małego jesteśmy uczeni, że jest śmiertelnie niebezpieczny. Przy pomocy kul plazmowych, świetlówek, żarówek Edisona, silników, generatora van de Graaffa i transformatora Tesli, postaramy się przybliżyć wynalazek, który ludzie okiełznali 200 lat temu - prąd elektryczny.
Zastanów się:
1. Jakie napięcie jest w gniazdku elektrycznym w domu?
2. Czy kiedyś się "naelektryzowałeś"? Co wtedy robiłeś? Co się wtedy wydarzyło?
3. Czym różni się napięcie od natężenia prądu elektrycznego?
4. Skąd bierze się prąd w domowym gniazdku?
5. Do czego używamy prądu elektrycznego?
6. Jakie znasz rodzaje elektrowni?
Wykład 07.12.2019 r. - „The Last Frontier. Wyprawa życia na Alaskę”
Opis wyprawy: Pewnego dnia, kierując się marzeniami i potrzebą doświadczenia na własnej skórze czym jest prawdziwa wolność oraz dzika przyroda, wybrałem się na Alaskę. Spędziłem tam trzy miesiące, w czasie których zwiedziłem południe stanu (Półwysep Kenai) oraz środkową jego część, obejmującą Wyżynę Środkowego Jukonu. Wyprawa na Alaskę była połączeniem przyjemnego z pożytecznym: z jednej strony chciałem zobaczyć tę odległą krainę, móc po niej podróżować oraz podziwiać jej piękno. Z drugiej strony zamierzałem zdobyć praktyczną wiedzę oraz doświadczenie na temat funkcjonowania systemu ochrony przyrody w tej części Ameryki Północnej. W efekcie zdecydowałem się na staż w trzech parkach Alaski: Kenai, Koyukuk i Nowitna, który pozwolił pogodzić obydwa aspekty.
Choć wyprawa nie miała charakteru modnych obecnie eskapad ekstremalnych, ale była zaplanowaną i przemyślaną „ekspedycją” przyrodniczo-geograficzną, to jednak w czasie tych kilkunastu tygodni spędzonych na Alasce miałem okazję przeżyć wiele przygód. Brałem udział w raftingu na rzece Kenai, przepłynąłem łodzią lub kajakiem blisko 900 km wzdłuż biegu Jukonu, który jest największą rzeką Alaski; obserwowałem drapieżne ptaki, łowiłem ryby w rzekach, w których aż roiło się od łososi i wielkich szczupaków, wędrowałem samotnie po leśnych duktach pełnych świeżych tropów niedźwiedzi, przeżyłem rzeczne tsunami i otarłem się o pożar tajgi. W trakcie wyprawy poznałem wielu interesujących ludzi, m.in. Amerykanów polskiego pochodzenia oraz Atabasków, którzy żyją na pograniczu nowoczesnej kultury amerykańskiej oraz tradycyjnego stylu życia odziedziczonego po swoich przodkach.
Zwiedziłem sporo ciekawych miejsc, m.in. byłem nad rzeką Kenai, w której łowi się rekordowe łososie czawycze oraz w miejscu, gdzie odkryto pierwsze na Alasce złoża ropy naftowej. Słuchałem indiańskich opowieści o tajemniczych Leśnych Ludziach, którzy ponoć do dzisiaj zamieszkują niedostępne połacie alaskańskiej tajgi. Wyprawa na Alaskę była jedną z największych i najwspanialszych przygód w moim życiu. Dzięki niej mogłem na własne oczy zobaczyć jeden z ostatnich zakątków Ziemi, gdzie przyroda wciąż rządzi się własnymi prawami, a człowiek jest tylko jednym z jej mniej znaczących elementów. Pokłosiem wyprawy są dwie książki: album o alaskańskiej przyrodzie zatytułowany „Parki narodowe i rezerwaty Alaski” oraz książka podróżnicza „Po bezdrożach Alaski”.
Opis prelekcji: Prelekcja trwa 90 minut, składa się z 90-100 slajdów (ok. 400 zdjęć) i została podzielona tematycznie na dwie części: pierwsza prezentuje położony na południu Alaski Półwysep Kenai, jego górskie i polodowcowe krajobrazy oraz tutejszą florę i faunę, miasteczka, problemy ekologiczne z jakimi borykają się Alaskańczycy, a także wolontariat i funkcjonowanie parku Kenai. Druga część prezentacji poświęcona jest Dolinie Jukonu położonej w głębi kontynentalnej Alaski. Prezentuje ona krajobrazy i ekosystemy charakterystyczne dla rozległej doliny największej rzeki Alaski, wspomina o gorączce złota z Klondike oraz przybliża codzienne życie ludzi zamieszkujących obrzeża Dalekiej Północy. Dotyczy to zarówno białych przybyszów, jak również rdzennych Indian Atabasków, którzy zamieszkują niewielkie wioski ukryte w głębi niedostępnej tajgi rozciągającej się wokół północnego Koła Podbiegunowego. Prelekcja to nie tylko kilkaset zdjęć z Alaski, ale przede wszystkim źródło praktycznej wiedzy o tej pięknej krainie, zbiór ciekawostek na temat tutejszej przyrody oraz osobiste relacje z przygód, jakie spotkały autora w trakcie wyprawy.
Przebieg prelekcji:
Pokaz slajdów wraz z opowieściami i ciekawostkami na temat Alaski (do 90 min.),
Dyskusja z uczestnikami spotkania, odpowiedzi na pytania (do 15 min.).
Dla kogo jest prelekcja? Prelekcja z pokazem slajdów przeznaczona jest dla osób zainteresowanych podróżami, turystyką, geografią, fotografią oraz dziką przyrodą – w wieku od dziecka do seniora. Spodoba się zarówno osobom dorosłym w ramach cyklicznych spotkań klubu podróżnika, seniorom w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku, jak również uczniom szkół podstawowych, gimnazjalnych czy licealnych, dla których pokaz slajdów to lekcja geografii i przyrody na żywo.
Zastanów się:
1. Na jakim kontynencie znajduje się Alaska?
2. Do jakiego państwa należy Alaska?
3. Ile razy Alaska jest większa od Polski?
4. Ile osób mieszka na Alasce?
5. Jakie są dwa największe miasta na Alasce?
6. Gdzie na Alasce znajduje się Półwysep Kenai?
7. Ile gatunków niedźwiedzi żyje na Alasce?
8. Czy na Alasce występują rośliny i zwierzęta, które możemy spotkać również w Polsce?
9. Jak się nazywa największa rzeka Alaski?
10. Jak nazywają się ryby żyjące na Alasce, które latem płyną rzekami na tarło pokonując dystans kilku tysięcy kilometrów?
Wykład 23.11.2019 r. - „Czym jest grawitacja?”
Zastanów się:
1. Co to jest grawitacja?
2. Od czego zależy proces spadania?
3. Jaki jest wpływ grawitacji na ciało człowieka?
4. Jaki wpływ na długość skoku motocykla mają jego prędkość i ciężar?
Wykład 16.11.2019 r. - „Jak stworzyć własną grę komputerową?”
Zastanów się:
1. Co to jest gra komputerowa?
2. Ile osób tworzy jedną grę komputerową?
3. Czy warto grać w gry komputerowe?
Wykład 19.10.2019 r. - "Poznajemy świat przez Teatr"
Zastanów się:
• Co to jest Teatr?
• Czy każdy człowiek jest aktorem?
• Teatr odwołuje się niemal do wszystkich zmysłów człowieka. Jakie zmysły posiada człowiek?
• Emocje: czym są i jak na nas wpływają? Jakie są rodzaje emocji?
Wykład interaktywny „Od wrzenia do gazu” – 05.10.2019 r.
Warstwa atmosfery otula naszą planetę i to dzięki niej na Ziemi mogło powstać życie. Ta gazowa powłoka składa się głównie z azotu i tlenu, ale również z setek innych składników. Każdy z nich ma swoje wyjątkowe właściwości, dzięki którym możemy poruszać się, oddychać, chronić przed promieniowaniem kosmicznym, wzniecać ogień, gasić pożary, czy nawet … grać na instrumentach! Podczas wykładu połączonego z pokazem eksperymentów zaprezentuję niewidzialną moc powietrza czyli jego ciśnienie. Opowiem o różnicach pomiędzy zjawiskami fizycznymi i reakcjami chemicznymi. Wreszcie w wyniku tych reakcji uzyskam próbki gazów, które następnie zaświecą, zapłoną, wystrzelą, wybuchną, namalują, zagrają, a nawet zaśpiewają!
Zastanów się:
- Czy można zobaczyć powietrze?
- Z czego zbudowane są chmury?
- Jak dużo powietrza nabierasz do płuc podczas wdechu?
- Czy zwierzęta i ludzie mogą żyć bez tlenu?
- Jak pod wodą oddychają ryby?
- Do czego używamy wody utlenionej?
- Co to znaczy, że ciasto w piekarniku rośnie?
- Czy znasz gaz, który unosi w górę balonik?
- Jakie kolory mogą mieć sztuczne ognie czyli fajerwerki?
Czy znasz jakieś niebezpieczne gazy, łatwopalne albo wybuchowe?
Co ma wspólnego bankowanie ze smartfonem?
Czy pieniądze istniały zawsze? Nie. Pierwszą formą handlu była wymiana towarowa.
Twórcami pierwszych na świecie monet byli Fenicjanie i miały one postać kulek z metalu o określonej wadze.
Czy potrafisz sobie wyobrazić podróże z workiem takich kulek?
Pierwsze pieniądze papierowe pojawiły się dopiero pod koniec 17 wieku.
Ewolucja pieniądza trwa. W XX wieku pojawił się pieniądz plastikowy. Dzisiaj kartę płatniczą zastępuje smartfon.
Czy systemy płatności bazujące na smartfonach są zawsze bezpieczne? O tym dowiesz się na wykładzie.
Zastanów się:
Co to jest pieniądz?
Zapytaj babcię i dziadka oraz ciocię czy wujka czym płacą w sklepie za produkty: gotówką, kartą czy telefonem?
Czy sól była kiedyś w Polsce środkiem płatniczym?
Skąd się wzięło powiedzenie "Słono za to zapłacisz"?
Czym dla ciebie jest bank?
Co wg. ciebie robi dyrektor banku?
Do czego dzisiaj służy bankomat?
Co to takiego BLIK?
